Ο εφιάλτης της υψηλής ανεργίας επιστρέφει στην «καρδιά» του καλοκαιριού. Στις 9 Αυγούστου, η Ελληνική Στατιστική Αρχή είναι προγραμματισμένο να δημοσιεύσει τα στοιχεία με την εξέλιξη της ανεργίας κατά τον μήνα Μάιο. Ο Μάιος ήταν ο πρώτος μήνας κατά τον οποίο οι ερευνητές της ΕΛΣΤΑΤ μπορούσαν να συμπληρώσουν ελεύθερα τα ερωτηματολόγια χωρίς να περιορίζονται από την καραντίνα. Στο οικονομικό επιτελείο περιμένουν αύξηση του ποσοστού ακόμη και στο επίπεδο του 20-21% και προετοιμάζονται για ένα νέο «στοχευμένο» πακέτο στήριξης από το φθινόπωρο το οποίο αυτή τη φορά θα περιλαμβάνει και άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις ειδικά για τους χιλιάδες επαγγελματίες του τουρισμού που κατά τη φετινή σεζόν θα μείνουν χωρίς εισόδημα.
Μέχρι τώρα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δεν αποτυπώνουν την πραγματικότητα στην αγορά εργασίας. Και αυτό διότι όσοι μπήκαν σε καθεστώς αναστολής δεν προσμετρούνται στους ανέργους ενώ όσοι άνεργοι δήλωσαν στις –κατά βάση τηλεφωνικές- συνεντεύξεις ότι δεν μπορούν να πιάσουν δουλειά λόγω του lockdown, συμπεριελήφθησαν στη λίστα των οικονομικά μη ενεργών. Έτσι, τα όποια χαμηλά ποσοστά ανακοινωθούν είναι βέβαιο ότι δεν θα προσφέρονται για πανηγυρισμούς. Η ζημιά του κορωνοϊού στην αγορά εργασίας θα αρχίσει να αποτυπώνεται από τις 9 Αυγούστου ενώ πλήρης εικόνα θα υπάρχει στο πρώτο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου. Για αυτή την περίοδο προγραμματίζει και η κυβέρνηση να ανακοινώσει και το επόμενο πακέτο μέτρων στήριξης.
Η στατιστική αποτύπωση της ανεργίας δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση μέσα στην πανδημία και γι ‘ αυτό η ανακοίνωση των ποσοστών που θα γίνει το επόμενο χρονικό διάστημα, θα αφήσει πολλά περιθώρια για ερμηνείες και πολιτικές εντάσεις. Για παράδειγμα:
- Όσοι τον Απρίλιο δήλωσαν ότι δεν ήταν διαθέσιμοι να πιάσουν δουλειά (αν και άνεργοι) γιατί υπήρχε το lockdown) δεν χαρακτηρίστηκαν άνεργοι αλλά οικονομικά μη ενεργοί
- Όσοι μπήκαν σε αναστολή σύμβασης εξακολουθούσαν να χαρακτηρίζονται ως απασχολούμενοι παρά το γεγονός ότι δεν λάμβαναν μισθό αλλά το «800άρι» του κράτους. Από τον πληθυσμό όσων βρέθηκαν σε αναστολή, θα πάψουν να χαρακτηρίζονται ως απασχολούμενοι μόνο όσοι ξεπεράσουν τους τρεις μήνες στον «πάγο» ή αν η μείωση των αποδοχών τους ξεπεράσει το 50% (σ.σ δηλαδή όσοι είχαν μισθό πάνω από 1100 ευρώ πριν την αναστολή).
Εξαιτίας αυτών των στατιστικών παράδοξων, η ανεργία τον Μάρτιο μετρήθηκε στο 14,4% δηλαδή σε χαμηλό επίπεδο των τελευταίων 9 ετών καταγράφονται μείωση 3,7 μονάδων σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Για τον Απρίλιο καταγράφηκε στο επίσης χαμηλό 15,5%.
Προκειμένου να καταγράψει καλύτερα το «φαινόμενο» η ΕΛΣΤΑΤ έχει ήδη αρχίσει να μετράει επιμέρους δείκτες με στόχο να βοηθηθεί και η κυβέρνηση στη λήψη αποφάσεων. Επειδή ο δείκτης της ανεργίας δεν μπορεί προς το παρόν –και δεν θα μπορεί και για τους επόμενους δύο μήνες- να αποτυπώσει την πραγματικότητα, έχουν προστεθεί στη μελέτη:
- Ο δείκτης των ωρών εργασίας ο οποίος έχει καταρρεύσεις από τις 9 Μαρτίου και μετά. Από τις 39,1 ώρες εργασίας την εβδομάδα στο Δ’ τρίμηνο του 2019 φτάσαμε στις 35,5 ώρες την εβδομάδα στο πρώτο τρίμηνο του 2020 ενώ ειδικά στο διάστημα 9-31 Μαρτίου, οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας ήταν μόλις 26,9. Ο Απρίλιος θα καταγράψει ακόμη χειρότερες επιδόσεις.
- Ο δείκτης απουσίας από την εργασία ο οποίος επίσης έχει εκτοξευτεί από τον Μάρτιο λόγω των αδειών ειδικού σκοπού. Στο διάστημα από 9 έως 31 Μαρτίου, απουσίαζε από την εργασία του, το 28,2% των απασχολουμένων όταν στο α’ τρίμηνο του 2019, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 3,3%.
Ο στόχος της κυβέρνησης είναι πολύ συγκεκριμένος πλέον: να περιοριστεί όσο το δυνατόν η επικείμενη κατακόρυφη αύξηση του ποσοστού της ανεργίας. Τα μέτρα συγκράτησης μέχρι τώρα είναι τα εξής:
- Η προστασία των θέσεων εργασίας ως «αντάλλαγμα» για τη χρήση ευνοïκών μέτρων της κυβέρνησης. Μεταξύ αυτών, η επιστρεπτέα προκαταβολή στην οποία μέχρι τώρα έχουν καταφύγει 50.000 επιχειρήσεις κατά την πρώτη φάση και 100.000 κατά τη δεύτερη (σ.σ σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύο αιτήσεις της ίδιας επιχείρησης). Η προστασία από τις απολύσεις λόγω αναστολών ουσιαστικά έχει λήξει για τους περισσότερους.
- Η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών σε ποσοστό 100% για τρεις μήνες για τις εποχικές επιχειρήσεις που είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Το μέτρο ανακοινώθηκε την Παρασκευή ως κίνητρο για να επαναλειτουργήσουν ξενοδοχεία και εστιατόρια που προς το παρόν παραμένουν κλειστά ή ως κίνητρο για να μην υπάρξουν απολύσεις (σ.σ θα υπάρχει ρήτρα μη απολύσεων και στο συγκεκριμένο μέτρο)
- Η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών σε ποσοστό 60% μέχρι τον Οκτώβριο και για όσες συμβάσεις μετατραπούν από πλήρους σε μερικής απασχόλησης.
- Η συνέχιση της αναστολής και για τους καλοκαιρινούς μήνες για τις εποχικές επιχειρήσεις. Όσοι παραμένουν σε καθεστώς αναστολής, δεν αντιμετωπίζονται ως άνεργοι.
